نماینده گی سازمان ملل متحد در افغانستان، گزارشی از اوضاع حقوق بشری در ماه های می و جون میلادی در افغانستان پخش کرده است که اطلاعات این گزارش کم از کم در بخش بازداشت خبرنگاران نادرست و گم‌راه کننده استند.

در این گزارش تنها نام مرتضی بهبودی نوشته شده است که در زندان طالبان به سر می‌برد، در حالی که اطلاعات تایید شده نشان می‌دهند که تا هنگام تهیه گزارش یوناما کم از کم ۳ خبرنگار و کارمند رسانه‌یی در بند طالبان بوده‌اند.

۱. مرتضی بهبودی- روز بازداشت ۱۷ ماه جدی سال ۱۴۰۱

۲. خلیل بنا – ویرایشگر تصویر در تلویزیون آمو- روز بازداشت ۲۱ ماه حوت سال ۱۴۰۱

۳. نصرت مهدی – تصویربردار تلویزیون آمو – روز بازداشت ۲۱ ماه حوت سال ۱۴۰۱

تلویزیون آمو تا کنون در این باره خاموش بوده است و حتا مسوولان تلویزیون آمو تلاش کرده‌اند تا رابطه کاری شان را با این دو کارمندشان پنهان کنند.

با این هم یکی از مسوولان تلویزیون آمو گفته است که برای آزادسازی خلیل بنا و نصرت مهدی حرکت‌های خاموشانه؛ اما پیگیر ادامه دارند.

این مسوول تلویزیون آمو گفته است که این موضوع را با مقام‌های سازمان ملل متحد در افغانستان نیز در میان گذاشته‌اند، اگر به راستی این موضوع با دفتر سازمان ملل متحد در افغانستان در میان گذاشته شده باشد، اطلاعات این گزارش یوناما در باره بازداشت خبرنگاران و کارمندان رسانه‌‌ها گم‌راه کننده است.

خلیل بنا و نصرت مهدی چی‌گونه بازداشت شدند؟

خلیل بنا و نصرت مهدی در روز ۲۱ ماه حوت سال پار از دفتر انستیتوت جنگ و صلح در کابل بازداشت شدند، یک منبع به چلوصاف گفت که در این روز طالبان شش کارمند انستیتوت جنگ و صلح را نیز بازداشت کردند.

منابع گفته اند که طالبان روی این هشت تن را با خریطه‌های سیاه پوشانیدند و به زندان ریاست ۴۰ استخبارات طالبان انتقال دادند – پسان‌تر پنج کارمند انستیتوت جنگ و صلح آزاد شدند؛ اما دو کارمند تلویزیون آمو و یک کارمند انستیتوت جنگ و صلح تا کنون در ریاست ۴۰ استخبارات طالبان در بند استنند.

خلیل بنا ویرایشگر تصویر و نصرت مهدی تصویربردار بود.

فرستادن تصویر و گفت‌وگو برای مستندی در باره زنان اعتراض کننده در زندان‌ طالبان از آخرین کارهای این دو کارمند تلویزیون آمو بودند.

این دو تن چهار روز پس از پخش همین مستند از صفحه یوتیوب تلویزیون آمو، از دفتر انستیتوت جنگ و صلح از سوی طالبان بازداشت شدند.

اطلاعات گم‌راه کننده تلویزیون آمو در باره دو کارمندش

در حالی که کارهای خلیل بنا و نصرت مهدی برای تلویزیون آمو روشن بوده است؛ اما دو منبع معتبر از خبرنگاران و نهادهای مدافع خبرنگاران که می‌خواستند در باره بازداشت این دو کارمند تلویزیون آمو گزارش بسازند و دادخواهی کنند، به چلوصاف گفتند که یکی از مسوولان تلویزیون آمو به آنان گفته‌است که خلیل بنا و نصرت مهدی کارمندان انستیتوت جنگ و صلح بوده‌اند نه کارمند این تلویزیون.

یکی از مسوولان این تلویزیون تایید کرده است که هر دو کارمند تلویزیون آمو بوده‌اند و از دفتر انستیتوت جنگ و صلح برای این تلویزیون نیمه وقت کار می‌کردند، همین منبع در تلویزیون آمو گفت که میان آمو و انستیتوت جنگ و صلح هیچ رابطه‌یی وجود ندارد و تنها از دفتر این انستیتوت برای کارهای تلویزیون آمو در کابل کار گرفته می‌شد.

سندهایی را که چلوصاف دیده است، نشان می‌دهند که در قرارداد رسمی میان انستیتوت جنگ و صلح و کارمندان تلویزیون آمو، مسوول بخش منابع بشری تلویزیون آمو در قرارداد رسمی انستیتوت جنگ وصلح امضا کرده است.

اطلاعات چلوصاف نشان می‌دهند که شماری از کارمندان تلویزیون آمو با انستیتوت جنگ و صلح قرارداد کاری داشته‌اند؛ اما به تلویزیون آمو کار می‌کردند و از همین تلویزیون تنخواه گرفته‌اند.

منابع در تلویزیون آمو علت این کار را نبود جواز کاری این تلویزیون در کابل گفته‌اند.

برای نخستین‌بار انیسه شهید مدیر پیشین بخش خبر تلویزیون آمو در روز ۱۱ ماه سرطان در صفحه تویترش با تایید بازداشت خلیل بنا و نصرت مهدی، برای همکاران پیشینش دادخواهی کرد.

روزنامه هشت صبح نیز در گزارشی در روز ۲۰ ماه سرطان به زندانی بودن خلیل بنا و نصرت مهدی اشاره کرده است و نوشته است که آنان کارمندان تلویزیون آمو بوده اند.

مرکز خبرنگاران افغانستان نیز روز ۲۷ ماه سرطان بی آن که نامی از این دو کارمند تلویزیون آمو بگیرد، زندانی بودن آنان را تایید کرده است و آنان را خبرنگار معرفی کرده است.

خاموشی رسانه‌ها

یک مسوول تلویزیون آمو که مخالف رسانه‌یی شدن این موضوع است، گفته است که گزارش‌های رسانه‌ها و دادخواهی برای مطیع الله ویسا نتیجه وارونه داشته است و آزادسازی او را به تاخیر انداخته است، از همین رو نمی‌خواهند که با پخش گزارش و دادخواهی، آزادسازی این دو تن را به تاخیر اندازند؛ اما این دو کارمند تلویزیون آمو پیش از بازداشت مطیع الله ویسا بازداشت شده بودند و پیش از آن که دادخواهی برای مطیع الله ویسا بی‌اثر ثابت شود، تلویزیون آمو برای آنان دادخواهی نکرد.

عبیدالله عزیزی پدر خلیل بنا که پس هفته‌ها – به گفته خودش بیش‌تر از دوماه- موفق شد تا پسرش را در زندان ببیند، به چلوصاف می‌گوید که از بخش اداری تلویزیون آمو به او گفته شده است که این موضوع را رسانه‌یی نسازد و همواره به او گفته شده است که پسرش به زودی آزاد خواهد شد.

خاموشی اطلاعات روز

نصرت مهدی تصویربردار تلویزیون آمو پیشینه کار را در روزنامه اطلاعات روز نیز دارد، بربنیاد اطلاعات، نصرت در فهرست کسانی بود که باید از افغانستان بیرون می‌شد؛ اما در افغانستان ماند و پسان کارش را با تلویزیون آمو آغاز کرد.

روزنامه اطلاعات روز از بازداشت نصرت مهدی آگاه است، ظاهرا علت پخش نشدن این خبر را، مخالفت خانواده نصرت مهدی می‌گوید.

آیا روزنامه اطلاعات روز همین معیار را در پخش تمامی گزارش‌هایش رعایت می‌کند؟  

روزنامه اطلاعات روز در باره بازداشت خبرنگاران دیگر گزارش داده است، چنان‌که در روز ۲۷ ماه سرطان از خبرنامه مرکز خبرنگاران افغانستان در باره بازداشت عرفان الله بیدار خبری ساخت. در همین خبر آورده است که در حال حاضر سه خبرنگار در بند طالبان استند.

پیامد این خاموشی

وظیفه خلیل بنا و نصرت مهدی خبررسانی و فرستادن تصویر از رویدادها برای تلویزیون آمو بود و در هنگام کار برای همین تلویزیون از دفتر انستیتوت جنگ و صلح از سوی طالبان بازداشت شدند.

در گزارش یوناما نامی از این دو کارمند تلویزیون آمو نیست و در گزارش نهادهای حقوق بشری نیز به این رویداد اشاره نشده است.

یکی از مسوولان یکی از نهادهای جهانی حقوق بشری به چلوصاف گفت که تلویزیون آمو تا کنون زندانی شدن کارمندانش را با این نهاد در میان نگذاشته است.

این مسوول این نهاد می‌گوید که رسانه‌یی شدن این رویداد می‌تواند زمینه را برای دادخواهی‌های گسترده فراهم سازد؛ اما اگر این موضوع خاموش بماند، می‌تواند پیامد بد داشته باشد و مدت زندانی بودن آنان را به درازا بکشاند.