ایجاد تشویش با پخش آوازه‌ها و خبرهای نادرست

نوشته شده در: جولای 28, 2023Categories: راستی‌سنجی

در دو روز اخیر شمار زیادی از کاربران رسانه‌های اجتماعی و حتا روزنامه هشت صبح خبری را همه‌گانی ساختند که بربنیاد آن قرار بود یک دختر و یک پسر امروز جمعه ۷ ماه اسد در شهر پلخمری ولایت بغلان سنگ‌سار خواهند شد.

این خبر به گونه گسترده در رسانه‌های اجتماعی پخش شدند و واکنش‌های فراوان را برانگیخته است؛ اما چلوصاف دریافت که چنین رویدادی نخواهد رخ داد و این خبر یک خبر نادرست گم‌راه کننده است.

راستی‌سنجی

پس از پخش خبرسنگ‌سار دو جوان، از سوی شماری از چهره‌های شناخته شده و فعال، بسیاری از کاربران رسانه‌های اجتماعی این خبر را بازپخش کردند و در باره آن دیدگاه‌های شان را نوشتند.

چلوصاف برای راستی‌آزمایی این خبر، از سه منبع رسمی و معتبر و سه منبع محلی در این باره پرسید؛ اما هر سه منبع رسمی این خبر را دروغ و نادرست گفتند؛ منابع محلی گفتند که آنان نیز در باره این خبر شنیده‌اند؛ اما راستی و دروغ بودنش را نمی‌دانند.

چرا این خبر نادرست بوده می‌تواند؟

محکمه‌های طالبان در چندین رویداد زنان و مردان را در برابر چشمان همه‌گان شلاق زده‌اند، بربنیاد اعلامیه‌هایی که از سوی محکمه‌های طالبان پخش شده اند جرم‌های کسانی که به کیفر رسیده‌اند «زنا، لواطت، فرار از خانه و دزدی» بوده‌اند.

در باره این دو جوان در رسانه‌های اجتماعی نوشته‌اند که از خانه فرار کرده‌اند و می‌خواهند به خواست خودشان همسرشان را برگزینند و با هم زنده‌گی کنند.

پخش خبر در باره سنگ‌سار آنان رویدادی متفاوت‌تر از برخوردی است که طالبان در ماه‌های اخیر با چنین رویدادها داشته‌است.

این تفاوت می‌تواند شک به میان آورد؛ چرا که کیفر برای اتهام‌های هم‌سان زدن شلاق و زندان بوده است نه سنگ‌سار.

واکنش‌گران

پس از پخش گسترده آوازه در باره سنگ‌سار در ولایت بغلان، شماری از «فعالان» این آوازه را حقیقت پنداشتند و برای جلوگیری از آن شعار ساختند و نیز یک روند دادخواهی آغاز کردند؛ حتا به نهادهای خارجی نیز نامه‌ها و پیام‌ها فرستادند.

چند ساعت‌ پس از این دادخواهی این خبر دروغ ثابت شد و این دادخواهی نیز بی‌اثر، مانند تیری بر هوا.

پیامد خبرهای دروغ

مرگ دو جوان آن هم به اتهام انتخاب همسر، غم‌انگیز، نامنصفانه و رویداد بزرگ خواهد، این مرگ اگر در سنگ‌سار باشد، وحشت‌ناک و ظالمانه نیز است.

سنگ‌سار برای شماری – که جزییات را در باره آن نمی‌دانند و نیز حقوق انسان برای شان ارزش ندارد- شاید یک رویداد عادی باشد؛ اما برای بسیاری‌ها این رویداد تکان‌دهنده است و می‌تواند روان انسان‌ها را آسیب بزند.

از سوی دیگر کسانی که خبرهای نادرست را پخش می‌کنند، اعتمادخودشان را نیز آسیب می‌زنند و در آینده خواننده‌گان به نوشته‌های شان کم‌تر اعتماد خواهند کرد.

  •   افغانستان اینترنشنال روز شنبه در خبری گفته است که وزارت داخله طالبان بر نامه‌نگاری رسمی به زبان فارسی محدودیت وضع کرده است. این شبکه ادعا میکند به سندی دست یافته است که در آن، [...]

  •   تلویزیون آمو روز پنجشنبه در باره نشست فعالان افغانستان در استانبول - مجموعه منطقه‌یی افغانستان- اطلاعات نادرستی را پخش کرده است. غربال چلوصاف نشان می‌دهد که این خبر پر از اطلاعات نادرست است.   [...]

  •   روز چهارشنبه بی بی سی فارسی خبر داد: « دونالد ترامپ با امضای فرمانی اجرایی ورود شهروندان افغانستان، ایران، یمن، لیبی، سودان، سومالی، گینه استوایی، چاد،‌ کنگو، برمه، اریتره و هائیتی را به آمریکا [...]