خبرسازی رسانه‌ها با یک نوشته ساخته‌گی فیس‌بوک

نوشته شده در: اپریل 5, 2023Categories: راستی‌سنجی

روز جمعه ۱۱ ماه حمل یک کاربر فیس بوک نوشت که برادرش را طالبان در ولسوالی سیاه‌گرد طالبان تیرباران کردند.

این کاربرد فیس بوک نوشته بود که برادرش پزشک نظامی در دوره جمهوریت بود.

پس از این نوشته بسیاری از رسانه‌هایی که در بیرون کشور فعالیت می‌کنند این خبر را بی‌آن که راستی‌سنجی کنند گزارش ساختند و پخش کردند.

در این گزارش‌ها آمده بود که شام جمعه ۱۱ ماه حمل داکتر شبیر شیرزاد هنگامی که از دره غوربند ولایت پروان به کابل می‌رفت در ولسوالی سیاه‌گرد طالبان وی از موتر پیاده کردند و به قتل رسانیدند.

در این خبر دو پرسش وجود داشت، یکی این که جسد این داکتر کجا است و دوم شیوه به قتل رسانیدن به شیوه قتل‌هایی می‌ماند که در دوره جمهوریت طالبان در ولسوالی‌ سیاه‌گرد مسافران را از موتر پیاده می‌کردند.

غیر از آن نوشته فیس‌بوک هیچ نشانه و یا سندی وجود ندارد که چنین رویدادی رخ داده باشد، از سوی دیگر سخنگویان طالبان در پروان نیز این رویداد را رد کردند و گفتند که هیچ کسی به همین نام و نشانی در ولایت پروان وجود ندارد و نیز این رویداد رخ نداده است.

پسان‌تر شماری از رسانه‌ها متوجه شدند که با آن نوشته فیس‌بوک فریب خورده‌اند، از همین‌رو آن خبر را از صفحه‌های انترنتی و رسانه‌های اجتماعی‌شان برداشتند؛ اما هنوز هم شماری از رسانه‌ها مانند رادیو آزادی، خامه پرس، آماج نیوز، این خبر را از صفحه‌های انترنتی‌شان نبرداشته‌اند.

ما با خبرنگاران محلی، شماری از باشنده‌گان دره غوربند و سخنگویان طالبان گفت‌وگو کردیم، هیچ کدام آن‌ها چنین رویدادی را ثبت نکرده‌اند و یا گواه نبوده‌اند.

  •   افغانستان اینترنشنال روز شنبه در خبری گفته است که وزارت داخله طالبان بر نامه‌نگاری رسمی به زبان فارسی محدودیت وضع کرده است. این شبکه ادعا میکند به سندی دست یافته است که در آن، [...]

  •   تلویزیون آمو روز پنجشنبه در باره نشست فعالان افغانستان در استانبول - مجموعه منطقه‌یی افغانستان- اطلاعات نادرستی را پخش کرده است. غربال چلوصاف نشان می‌دهد که این خبر پر از اطلاعات نادرست است.   [...]

  •   روز چهارشنبه بی بی سی فارسی خبر داد: « دونالد ترامپ با امضای فرمانی اجرایی ورود شهروندان افغانستان، ایران، یمن، لیبی، سودان، سومالی، گینه استوایی، چاد،‌ کنگو، برمه، اریتره و هائیتی را به آمریکا [...]